آموزش؛ کلید رونق گردشگری

در دهه های گذشته صنعت گردشگری توسعه روز افزون اقتصادی متنوعی  را تجربه کرده است و این  این صنعت پر کشش را تبدیل به یکی از سریع  و رو به رشد ترین  صنعت های پرسود در دنیا  کرده است. امروزه با درک اهمیت اثرات مثبت گردشگری به عنوان عاملی برای تحرک  رشد و توسعه اقتصادی کشورها  و بر پایه آمار های سازمان های بین المللی متولی  مبنی بر این که گردشگران و مسافران سراسر جهان به طور قابل ملاحظه ای در سال های روبرو افزایش پیدا می کند باعث رقابتی شدن بازار کشورها برای کسب درآمد بیشترو متمایل شدن به روش‌های جدید و ارائه نوآوری در این صنعت برای بهره مندی از سهم بیشتری از بازار شده‌است. روش های پر هزینه و کم هزینه مدیریت گردشگری از ابزار های رقابت در این بازار وسیع هستند که فراخور شاخص ها و هدف گذاری های صورت گرفته ، برنامه ریزان از آنها استفاده میکنند. قابلیت های گردشگری به عنوان صنعتی که با دیگر فعالیت ها ارتباط مستقیم و رونق  آن بر بازار های متنوع اثرگزاری میکند روز به روز و بیشتر مورد توجه  قرار می گیردو هر کشور برای جذب بیشتر این آثار مثبت و پیامد های اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی تلاش می کند.

توسعه صنعت گردشگری در ایران راه حلی منطقی و کم هزینه در شرایط فعلی اقتصادی بعد از رفع تحریم ها و محدودیت ها در سال های اخیر می­باشد.با اتخاذ سیاست های تنش زدایی و گفتگو محور به جای مناقشه و دامن زدن به اختلافات جهانی دولت در ۴ سال گذشته فضای گردشگری همچون کسب و کار های دیگر  وارد مرحله تاره ای از حیات شده اند. همچنین با توجه به رویکرد اقتصاد مقاومتی کشور و نیاز به کم تر شدن وابستگی درآمد های نفتی بر توسعه کار و کارآفرینی داخلی تاکید می نماید و گردشگری میتواند با استفاده از ظرفیتهای مردمی و بومی کشور به کمک دیگر صنایع کم توان و از پا افتاده بشتابد.

با وجود ظرفیت های متنوع و منحصر به فرد جغرافیایی ، تاریخی، فرهنگی،مذهبی و اقلیمی در زمینه گردشگری که درون کشور قرار دارد ایران جایگاه متناسب در نظام سلسله مراتبی و بازاراهای بین المللی به عنوان مقاصد سفر قرار ندارد.عوامل متعددی به کم تحرکی و عدم نقش آفرینی شایسته در سهم اندک ایران از فایدات صنعت گردشگری وجود دارد که بر اساس تحقیقات صورت پذیرفته توسعۀ منابع انسانی یکی از مهم ترین و محجور ترین شاخص های  طبقه بندی شده است. در گذشته دلیل عدم توجه به بخش توسعه و آموزش منابع انسانی تصور ذهنی و باور های غلط متولّيان امور گردشگري و  فعالان صنفي بود ولی امروزه به خاطر جمعیت جوان روبه گسترش ، وجود انبوه زیر ساخت های آموزشی، سطح بالای انتقال تجربه کمی و کیفی شاغلین این حوزه و وجود فرصت های شغلی در کشور می تواند در برطرف کردن این نقیضه کمک شایانی بکند.

صنعت گردشگری فعالیتی خدماتی وتقاضا محور است  و عرضه کنندگان خدمات نقش اساسی در میزان کیفیت و رضایت مشتری دارند.بنابراین، تدوین و اجرای راهبرد توسعه منابع انسانی در صنعت گردشگری ازاهمیت ویژه ای برخوردار است و آموزش مهمترین نقش را در این راستا ایفا می کند.باید نیز توجه داشت برنامه های آموزشی گردشگری تدوین شده توسط مراجع ذیر صلاح با شرایط و نیازهای واقعی و قابل پیش بینی کشور هم خوانی داشته باشد تا از صرف هزینه و هدر رفتن منابع انسانی و زمانی جلوگیری شود.همچنین نقش وجایگاه کلیدی دانشگاه ها و مراکز علمی برای سکانداری و جهت دهی علمی و نظری دانش پذیران میبایست تثبیت گردد تا به عنوان پدیده ای هدفمند از ورود و میدان داری نا آگاهان درصنعت خدمات محور گردشگری جلوگیری کند.

توسعۀ منابع انسانی از ارکان توسعۀ مقاصد، رضایت گردشگران و به تبع آن حفظ و بقای عملکرد به عنوان بخشی از سیستم است؛ بنابراین با تدوین و اجرای راهبرد توسعۀ منابع انسانی بر روی کل صنعت گردشگری به عنوان  یک سیستم جامع تاثیر می گذارد.آموزش، نوعي سرمايه گذاري مفيد است و چنانچه به درستي برنامه ريزي و اجرا شود ، مي تواند بازده های بسیار  قابل ملاحظه اي داشته باشد. آموزش های لازم برای خدمت رسانی با کیفیت و ایجاد و بهره مندی دانش لازم برای  برنامه ریزی های مدون در زمينه فعاليت هاي گردشگري و توسعه ي آموزش آن در سطوح آموزش عالي و دانشگاه ها، از مهم ترين عوامل  براي توسعه صنعت گردشگري داخلی محسوب مي شود. درحال حاضربا درک اهمیت وجود و گسترش آموزش، رشته هاي علمي و دانشگاهي مربوط به صنعت گردشگري و هتلداري توسعه بسياري يافته اند که این امر بخاطر استقبال و مشاركت فعال جوامع علمي، صنايع بزرگ، نهاد ها و سازمان هاي دولتي و خصوصي به عنوان ذینفعان مالی و معنوی صنعت گردشگری بوده است .سیاست گذاری های هوشمندانه و برنامه ریزی های دقیق و اهتمام به حسن اجرای آن از سوی سازمان های دولتی به عنوان  تسهیلگر و حمایت کننده باعث شده است از سوی  که در میان رشته های دیگر كمتر زمينه ي علمي و تجاری بدين صورت توسعه و رشد فزاينده داشته است. .

در کشور ما آموزش حرفه ای و نظری هتلداری و گردشگری در مرحله تدوین و اجرا در سالهای آغازین توسعه خود به سر می برد و  تصمیم گیران  این صنعت تأکید دارند که نیروهای شاغل و مستعد در این صنعت پتانسیل لازم را برای آموزش پذیری و رفع نیاز کشور به نیروی آموزش دیده برای برطرف کردن موانعی دسترسی به بازار های بین الملی را برخوردارند .در اين راستا، دانشگاه ها باید با رعایت دو بعد کمی و کیفی آموزش که رشد متعادل و موزون آن نیز باید در هر دو بعد به موازات یکدیگر باشد، به تربیت  نيروي انساني نوآور ، خلاق و با کیفیت برای جلب رضایت گردشگر اهتمام ورزند .پیوند صحیح و اصولی بر مبنای برد برد میان دانشگاه و صنعت باعث رفع نیاز های دو جانبه و رسیدن به یک خط مشی با ثبات و استاندارد آموزشی می باشد. با ترویج آموزش های  هدفمند هزینه دسترسی به توسعه پایدار به مراتب کم تر و اثر گذارتر خواهد بود .